Homolog Kromozomlar nedir - Nasıl Oluşur - Mitoz Mayoz Bölünme

Biri anneden, diğeri babadan gelen aynı gen çiftine sahip kromozomlar. Yumurta, sperm tarafından döllendikten sonra aynı şekil ve büyüklüğe sahip kromatin iplikleri zigotta bir araya gelirler.
Biri anadan, diğeri babadan gelen, şekil ve büyüklükleri aynı, kromozomlara homolog kromozomlar denir.

Homolog Kromozomlar	Homolog Kromozomlar	Homolog Kromozomlar	Homolog Kromozomlar	Homolog Kromozomlar
Homolog Kromozomlar kaynak:http://fenbilgisiegitimi.yyu.edu.tr/k/hkac/index.htm Homolog kromozom dediğimizde ne anlayacağız? Mitozda homolog kromozomlar birbirinden ayrılıp karşılıklı kutuplara gidince farklı özellikte hücreler oluşmaz mı? Biri anneden biri babadan gelen kromozomlar tam olarak nasıl eşit paylaştırılıyor? Beni bu konuda aydınlatırsanız çok sevineceğim. Saygılar. (Ahmet Şükrü Yıldırım) Kromozomlarımızın iki kollu (bir X harfine benzer) görünümünü hatırlarsınız. Bu kromozomlar, sıklıkla aynı boyda ve şekilde olan yan yana 2 X harfine benzeyen çiftler halinde bulunuyorlar. İşte bu çiftlere homolog kromozomlar adı veriliyor ve bu yapılar, özellikle mayoz bölünmenin evrelerinde çok net olarak gözleniyorlar. Biri anneden diğeri babadan gelen homolog kromozomlar, aynı bölgelerinde aynı biyolojik özelliklere ait genleri taşıyorlar. Aşağıdaki şekilde, 22 adet homolog kromozom çiftini yan yana görebilirsiniz. Eşey kromozomları olan X ve Y’ninse, yine homolog kromozomlar sayılmalarına karşın farklı boyda olduklarına dikkat ediniz. Mitoz bölünme sırasında birbirinden ayrılan yapılar homolog kromozomlar değil. Mitozdan hemen önce, hücrede bulunan kromozomlar kendilerini eşliyorlar ve kısalıp kalınlaşıyorlar. Kardeş kromatitler adı verilen bu yapılar, mitozda iğ iplikçiklerine tutunarak ayrılan ve hücrenin kutuplarına çekilen esas yapılar. Dolayısıyla, her iki kutba da homolog kromozomların birer kopyası ulaşıyor. Bu nedenle de, oluşan hücreler farklı özellikte değiller. Her kromozomun bel bölgesinde (burayı X işaretinin orta noktası olarak düşünebilirsiniz) "kinetokor" adı verilen özel proteinler bulunuyor ve bu proteinler, iğ iplikçiklerini oluşturan mikrotübüllere bağlanmayı sağlıyor. Yakın zamanda yapılan çalışmalar, yalnızca tüm kromozomların kinetokor proteinleri mikrotübüllere bağlandığında devreye giren özel bir enzimin varlığını ortaya çıkardı. Bilim insanlarının "kontrol noktası kinazları" olarak adlandırdıkları bu enzimler, hücrede bulunan tüm kardeş kromatidler mikrotübüllere bağlandığı anda bölünmenin devamı için bir onay sinyali veriyor bu sayede bölünme hatasız olarak gerçekleşiyor. Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiyi, Aralık 2006 sayımızda yayınlanan "Hücrelerimiz Bölünürken DNA Nasıl Paylaşılıyor?" başlıklı yazıda bulabilirsiniz. Deniz Candaş http://www.biltek.tubitak.gov.tr